Dạo trước có kiếm được vài cuốn truyện tài tử giai nhân thời Minh-Thanh, cái mà tiểu thuyết cổ trang vẫn gọi là thoại bản còn ngày nay có thể định vị là diễm tình ba xu. Trong số đó có cuốn Tăng ni nghiệt hải (bể tình của sư thầy sư cô) ghi tên tác giả Đường Bá Hổ.
Đường Bá Hổ là một anh tài Giang Nam thế kỉ 15, ra làm quan được chắc cũng lừng lẫy triều ca, khổ nỗi ông ta vướng vào một sự kiện chưa từng thấy trong lịch sử khoa khảo, đó là vì dính án gian lận mà toàn bộ kết quả của một khoa thi bị hủy hết, không phải một hai thí sinh, mà là toàn bộ.
Đường Bá Hổ phẫn chí, về nhà viết văn làm thơ rong chơi lầu xanh và ngoài ba mươi thì cũng giàu. Nhưng văn ông ta là văn giao hợp, tranh ông ta là tranh ân ái còn thơ thì nhung nhăng. Giang hồ lịch lãm (phần Lừa thơ thẩn) kể rằng:
Đường Dần (tự Bá Hổ) [...] giỏi thơ văn, vẽ rất tinh xảo[...] Hằng ngày ngao du nơi ca lâu, ứng khẩu thành thơ, thiên về nhí nhố.
Có viên thư lại mang giấy đến xin tranh. Bá Hổ cầm bút ngoáy liền tù tì mười con ốc sên, rồi đề vịnh.
Chẳng phải cua chẳng phải sò lông
Thực đơn hải sản thiếu tên ông
Gọi ới gọi ời đều trốn biệt
Phải để ăn đập mới bung mông
Mọi người cười ầm.
Một lần khác tình cờ đi qua huyện nha, thấy ngoài cửa có một nhà sư đeo gông, chúng bạn giục, “Làm một bài thơ về ông thầy tu này đi.”
Bá Hổ hỏi nguyên do phạm tội, rồi cầm bút đề lên gông.
Quan sai lại dịch tới hái chè
Bảo ghi sổ nợ lại không nghe
Bắt trói về huyện ba chục gậy
Mâm vuông dưa hấu đẩy ra hè[1]
[1] Lại dịch tới thu thuế chè nhà chùa, tiện tay hái một ít nhưng không chịu trả tiền, bảo mua chịu (tất nhiên là không bao giờ trả). Nhà chùa không đồng ý nên mới bị bắt về, quàng cho tội danh gì đấy. Mâm và dưa, là gông và đầu trọc.
Tri huyện tiễn khách về, trông thấy thơ hỏi là ai làm? Có người thưa Bá Hổ, tri huyện bèn thả nhà sư. Ứng khẩu của Bá Hổ nhìn chung đều nhí nhố như vậy.
Một hôm, Bá Hổ cùng chục người bạn du ngoạn Dương Châu, ngày ngày uống rượu với kĩ nữ, lấy thanh sắc làm vui. Một tháng trôi qua, bạc hao gần hết.
Hy Triết hỏi, “Sắp nhẵn túi, tính sao đây?”
Bá Hổ đáp, “Quan vận chuyển muối giàu nứt đố đổ vách, chúng ta giả làm đạo sĩ Nữ Trinh Quán đến hóa duyên hắn.”
Nói là làm, nhằm lúc quan vận chuyển muối đến nha môn, hai người cúi rạp dưới thềm chào, “Đạo sĩ Nữ Trinh Quán xin ra mắt.”
Quan nổi giận, “Đạo sĩ gì mà láo thế? Không nghe danh tuần diêm sứ uy phong nghiêm khắc hay sao? Lôi ra ngoài đánh!”
Hai người thong thả đáp, “Cụ lớn tưởng chúng tôi là đạo sĩ lang thang kiếm ăn ư? Chúng tôi là đạo sĩ vân du khắp thiên hạ, kết giao toàn bậc danh sĩ như Đường Bá Hổ, Văn Trưng Minh, Chúc Hy Triết… thơ phú ứng đối dạt dào. Nếu cụ lớn không tin, cứ ra đề thử.”
Quan chỉ luôn con trâu đá dưới thềm, bảo hai người làm thơ vịnh tiếp sức.
Bá Hổ: Đá kì vĩ dựa mây xa.
Hy Triết: Quăng ở đây mấy năm qua.
Bá Hổ: Rêu thành lông vì mưa tạt.
Hy Triết: Xưa nay khó cấy ruộng nhà.
Bá Hổ: Mục đồng quất roi không dậy.
Hy Triết: Sáo reo nghiêng khói chiều tà.
Quan vận chuyển muối nghe xong, sắc mặt tươi tỉnh hơn, “Cũng được đấy. Các ngươi muốn gì?”
Hai người thưa, “Nữ Trinh Quán giờ đổ nát lắm. Nghe nói cụ lớn rộng lượng nhân từ hay bố thí, mong cụ quyên bổng lộc sửa chữa, tô điểm thái bình thịnh trị, tạo lập công đức muôn đời.”
Quan bùi tai, lập tức hạ lệnh xuống huyện nha nơi có đạo quán, “Xuất kho 500 lượng bạc cho họ.”
Ngay đêm đó hai người đến gặp tri huyện, quả nhiên nhận đủ số bạc, bèn hể hả bảo nhau, “Đúng là có gan làm giàu!” Lại chạy đi Dương Châu, đến nhà kĩ nữ tụ tập bạn bè đàn sáo, hát hò uống rượu ồn ào, độ chục ngày thì hết bay 500 lượng.