Uy Vương nước Tề mời Chu Công tới hỏi chuyện, “Nghe nói ở Tề ông là Si Di Tử Bì, ở Tây Nhung ông là Xích Tinh Tử, mà hồi ở Việt ông chính là Phạm Lãi, phải chăng?”
Chu Công đáp, “Phải.”
Uy Vương hỏi tiếp, “Tài sản ông đủ nuôi sống muôn vạn nhà, bạc vàng ông kiếm ra nhiều không đếm xuể, ông dùng cách gì?”
Chu Công nói.
“Làm giàu có năm cách, mà cách hàng đầu là nuôi trồng thủy sản. Ví dụ đào ao thả cá đi. Lấy sáu mẫu đất đào ao, trong ao chia 9 đảo 8 rãnh, rãnh có cao có thấp, tạo tầng độ sâu khác nhau để cá chọn chỗ ở phù hợp, không ăn thịt lẫn nhau. Muốn có cá lớn nhanh thì đừng mua giống, ra xúc lấy đất cát gần bờ đầm nơi có nhiều cá sinh sống, chở về trải dưới đáy ao. Đất này đã có sẵn trứng cá đang ngủ rồi, chỉ trong hai năm là trứng nở và cá lớn. Trong lúc chờ đợi, mua 20 con chép cái dài ba thước và 4 con chép đực dài ba thước, nhằm ngày Canh tháng Hai thả xuống ao thật nhẹ nhàng, sao cho nước không khua khoắng. Cá không nhận ra đổi chỗ, vẫn sinh sôi như thường. Tháng Tư, thả một con ba ba xuống; tháng Sáu, thả con ba ba thứ hai; tháng Tám, thả con thứ ba. Khi số cá trong ao tăng tới 360 con thì rồng sẽ đến dẫn cá bay đi mất, nên phải thả ba ba để giữ cá lại.
“Cá bơi quanh chín hòn đảo, tưởng mình đang ở sông hồ nên yên tâm giao phối, sinh sôi vô hạn. Đến tháng Hai năm sau sẽ có 15 ngàn con chép dài một thước, 45 ngàn con dài ba thước, và 10 ngàn con hai thước. Mỗi con giá 50 đồng, vị chi 1,25 triệu đồng. Năm tiếp theo thu hoạch 100 ngàn con một thước, 50 ngàn con hai thước, 50 ngàn con ba thước và 40 ngàn con bốn thước. Giữ lại 2000 con hai thước làm giống, số còn lại bán hết, thu được 5,25 triệu đồng. Năm sau nữa thì cá nhiều đến mức không đếm xuể nữa rồi.”
Tề Uy Vương y lời đào ao vườn sau, năm đầu thu được 300 ngàn đồng.
TLDR
Nuôi trồng thủy sản là nền tảng của kinh tế hộ gia đình, vì hiệu quả cao, tái tạo nhanh, ít rủi ro hơn buôn bán hay làm ruộng.
Thiết kế ao cần mô phỏng tự nhiên.
Chọn giống, thời điểm, môi trường phải dựa trên quan sát tập tính và quy luật sinh trưởng.
Dùng ba ba làm bảo an sinh thái.
Tận dụng nguồn lực sẵn có thay vì nhập giống để giảm chi phí, tăng hiệu suất.
Tối ưu dòng tiền bằng cách quản lý tốt vòng đời sản phẩm.
Việc rồng dẫn cá đi có thể là ần dụ về cạnh tranh. Khi quy mô sản xuất đạt ngưỡng nhất định, nếu không có biện pháp kiểm soát bảo vệ thì tài sản sẽ bay vào tay kẻ khác hoặc thất thoát vân vân.
ÁP DỤNG THỰC TIỄN vào việc bán nước mắm (hơi khó nhưng có thể uốn dẻo)
Bên cạnh các loại mắm sẵn có như mắm hiện đại hợp gu đại chúng, mắm thời thượng có ngoại hình bắt mắt kèm theo đủ thứ bao bì lóng lánh phụ kiện leng keng.
Có thể dọn một chỗ nhỏ, lau sạch, bày loại mắm tinh tuyển vị truyền thống, giá xinh xẻo lại chứa đẫm phong vị xưa và đã được kiểm chứng qua chiếc lưỡi của nhiều thế hệ.
Giống như Chu Công, không ráo riết săn giống cá đắt tiền mà mang đất từ nơi có sẵn cá lớn về, trải dưới đáy ao. Trứng cá ngủ sẵn trong đất, đủ thời gian sẽ chín ngấu và nở ra, tự lớn.
Khách hàng không thiếu, chỉ thiếu vị để thỏa mãn được nhiều hơn, cả về ăn và về chi trả.
Cá ở ao, nếu thấy như đang ở sông sẽ ở lại. Người ở đời, nếu thấy vị mắm vừa miệng sẽ quay lại, không phải ai cũng cần chai mắm phiên bản limited luxury.